Poetin draait de gaskraan verder dicht, waardoor hij Europa volgens sommige economen mogelijk in de richting stuurt van een recessie. Ook de inflatie loopt steeds verder op vanwege de sterk opgelopen energieprijzen. Wat zijn de gevolgen van deze dreigende omstandigheden voor u als belegger?
Poetin draait gaskraan verder dicht
Op maandag 5 september speelde het Kremlin praktisch open kaart: de kraan van de belangrijke gaspijpleiding Nord Stream 1 gaat pas weer open als het Westen de sancties tegen Rusland opheft. De toch al torenhoge energieprijzen stegen meteen 26% ten opzichte van vrijdag. Door de Europese afhankelijkheid van Russisch gas dreigt met name de Duitse economie deze winter nog piepend tot stilstand te komen. Een recessie lijkt dan in heel Europa onafwendbaar.
De oorlog in Oekraïne duurt inmiddels meer dan een half jaar en het einde is niet in zicht. Dit is vooral dramatisch voor de Oekraïners, maar ook voor Russische dienstplichtigen en hun families die direct getroffen worden. Het conflict grijpt wereldwijd om zich heen. Mede vanwege de sterk opgelopen energieprijzen is de inflatie torenhoog en is de gewenste daling nog steeds niet ingezet.
De Amerikaanse Centrale Bank (de Fed) heeft de bestrijding van inflatie twee weken terug tot absolute topprioriteit benoemd, zelfs als dit tot een recessie zou leiden. De Europese Centrale Bank (ECB) kan niet anders dan deze lijn volgen. Tegelijkertijd doet Tsjechië een oproep aan de ECB om de energiehandelaren met financiële garanties te ondersteunen, de liquiditeit in de handel te behouden en de prijzen niet nog meer te laten stijgen.
De effecten van de oorlog verschillen per regio enorm. Afrika wordt direct bedreigd door voedseltekorten, Europa zucht onder haar afhankelijkheid van Russisch gas en de Verenigde Staten (VS) onttrekken zich goeddeels aan deze ellende omdat ze op het gebied van energie meer zelfvoorzienend zijn. De nog steeds oplopende inflatie is echter wereldwijd een probleem (in Nederland werd in augustus een record prijsstijging van 12% bereikt).
Amerika heeft ook nog binnenlandse uitdagingen
Amerika worstelt intussen ook met binnenlandse problemen. De mid-term elections zijn in aantocht en kunnen de wankele machtsbasis van president Biden verder verzwakken. Oud-president Trump daarentegen spint garen bij de toenemende polarisatie in de samenleving en hint herhaaldelijk op deelname aan de presidentsverkiezingen in 2024.
Mocht Trump (of een kloon van hem) daadwerkelijk opnieuw gekozen worden, dan zal dat de Amerikaanse samenleving vooral cultureel maatschappelijk terugwerpen in de tijd. Dit maakt de samenleving minder flexibel en tast uiteindelijk ook de arbeidsproductiviteit aan, juist nu er in alle sectoren schaarste aan werknemers heerst.
Wat zijn de gevolgen van deze dreigende omstandigheden voor u als belegger?
Over de korte termijn ontwikkelingen is heel weinig zinnigs te zeggen, anders dan dat de regionale verschillen groot zullen zijn en dat een omslag sneller kan gaan dan we ons nu voor kunnen stellen. Het feit dat u wereldwijd zeer goed gespreid belegd bent, helpt bij het beheersen van deze risico’s en het openhouden van kansen.
Circa 70% van uw aandelenbeleggingen is belegd in dollars en een 13% hogere dollarkoers dempt de beurskoersverliezen van dit jaar. De dollar is gestegen omdat de rente in Amerika fors is verhoogd en de dollar als vluchthaven fungeert tijdens de oorlog in Europa.
Een sterkere dollar is op de lange termijn echter niet goed voor de concurrentiepositie van het Amerikaanse bedrijfsleven in de wereld, maar op de korte termijn stijgen de aandelenkoersen in waarde (gemeten in euro’s). Als de oorlog eindelijk ten einde komt, dan kunnen de Europese beurzen mogelijk een opleving tegemoetzien. Daarom is het goed om ook in Europa belegd te blijven.
Vooralsnog blijven de bedrijfswinsten over de hele breedte goed op peil en zijn de koers-/winstverhoudingen daardoor aantrekkelijker geworden (nu circa 15 ten opzichte van 22 aan het begin van dit jaar).
Spanningen tussen grootmachten VS en China
Naast alle ontwikkelingen in Europa en de VS, speelt ook China een belangrijke rol op het economische wereldtoneel. De komende 10 jaar gaat China de VS voorbij als grootste economie van de wereld. De toegenomen spanningen rondom Taiwan doen de verhoudingen tussen de twee grootmachten echter geen goed en leiden tot beperkingen in de wereldhandel.
Ook voor deze ontwikkelingen geldt: de onderlinge relatie kan verder verslechteren of juist verbeteren. Wanneer dat gebeurt en welke kant het dan op gaat, is moeilijk te voorspellen.
Versnelde verduurzaming door energiecrisis
Tenslotte is ook duurzaamheid een factor van belang in beleggingsland geworden. Inmiddels al 50 jaar schreeuwen wetenschappers om aandacht voor de desastreuze gevolgen van klimaatverandering (het eerste rapport van de Club van Rome dateert van 1972). Zij werden tot voor kort nauwelijks serieus genomen. Bijkomend effect van de huidige energiecrisis is de sterk toegenomen drang tot verduurzaming van de samenleving.
Met onze lichtgroen gescreende beleggingen beleggen we onder andere in fossiele brandstoffen maar enkel in bedrijven die het meest inzetten op verduurzaming van het energie aanbod. Ondanks de toegenomen urgentie, kost die omschakeling tijd en willen we bij dit proces betrokken blijven door geen sectoren categorisch uit te sluiten.
Ontwikkelingen op het gebied van vermogensbelasting
Op microniveau is Prinsjesdag in aantocht en Staatssecretaris Van Rij heeft op 5 september aangekondigd dat de nieuwe box 3 belasting over werkelijk gerealiseerd rendement pas in 2026 in werking kan treden. De komende drie jaar hebben box 3 beleggers (waartoe de meesten van u behoren) nog te maken met de overgangswetgeving. Belegd vermogen wordt dan nog steeds aangeslagen voor een fictief rendement van op dit moment rond +5,5% ongeacht het risicoprofiel van de belegger. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor tweede woningen. Spaargeld kent vooralsnog een fictief rendement van vrijwel 0%.
Bij de algemene beschouwingen na Prinsjesdag zal deze overgangswet behandeld worden in de Tweede Kamer. We houden de ontwikkelingen en de mogelijke gevolgen voor uw beleggingen nauwlettend voor u in de gaten.
Kortom
De wereld kent met name op het economische en geopolitieke vlak vele uitdagingen. We leven in een onrustige tijd waar het, als het op beleggen aankomt, belangrijk is om het hoofd koel te houden.
In de schaduw van alle negatieve berichtgeving gaat de (technologische) innovatie gewoon door. Daarbij blijft het bedrijfsleven de motor van de innovatie. Beleggen in het bedrijfsleven helpt de wereld verder vooruit. Op de korte termijn met horten en stoten; op de lange termijn wordt u als belegger beloond. Alles groeit immers altijd.
Heeft u vragen of opmerkingen?
Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over de actualiteit? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.
