De Russische inval in Oekraïne heeft zich bijna ontwikkeld tot een wereldoorlog. Formeel is Rusland niet in oorlog met de NAVO-landen, maar de enorme militaire ondersteuning met geavanceerde wapensystemen en informatie van inlichtingendiensten getuigt van serieuze betrokkenheid.

Belangrijke niet-NAVO-landen (zoals China en India) proberen zich nog enigszins afzijdig te houden, maar ontkomen er uiteindelijk niet aan om ook partij te kiezen. De verontwaardiging over de Russische agressie is in Westerse landen in ieder geval groot en hun leiders zoeken de beste koers om Poetin en consorten af te stoppen.

Behoedzaamheid is daarbij geboden, omdat een kat in het nauw rare sprongen kan maken. Rusland als kernmogendheid is hierbij een gevaarlijke kat. Poetins toespraak van gisteren gaf daarbij geen enkele houvast, maar dat zegt niets over de daadwerkelijke zielenroerselen van deze machtige man.

Humanitaire en economische gevolgen

Al tweeënhalve maand lijdt het Oekraïense volk onder de Russische invasie en een groeiend aantal burgers en militairen heeft het leven gelaten. Naarmate de oorlog langer duurt, ontstaan er ook steeds meer economische gevolgen.

Oekraïne is de graanschuur van Europa en Rusland is een belangrijke leverancier van olie en gas. Europa heeft inmiddels besloten om nog dit jaar geen druppel Russische olie meer te kopen en ook de import van Russisch gas zal sterk verminderd worden. De export van graan uit Oekraïne is stilgevallen en zal moeizaam weer op gang komen. De hierdoor gestegen voedsel- en energieprijzen stuwen de toch al hoge inflatie naar ongekende hoogte.

Ingrepen door Centrale Bankiers

Die oplopende inflatie is vooral een zorg voor Centrale Bankiers. De Amerikaanse Centrale Bank (Fed) heeft de beleidsrente vorige week met 0,5% verhoogd, in een poging de torenhoge inflatie (8,5% in maart en zelfs 9,6% in april) te beteugelen. Naar verwachting zal de Fed de rente in juni, juli en september opnieuw met 0,5% verhogen. Waarschijnlijk zal de Europese Centrale Bank (ECB) in juli volgen. Daarnaast worden de obligatie-opkoopprogramma’s door zowel de Fed als de ECB afgebouwd.

Ook bij deze ingrepen is behoedzaamheid geboden, omdat de post-corona economische groei niet in de kiem gesmoord moet worden. Alhoewel post-corona niet overal geldt… In China zorgen nieuwe lockdowns van grote steden opnieuw voor bedreiging van de leveringsketen.

Wereldwijde verduurzaming komt in stroomversnelling

We worden met onze neus op de feiten gedrukt. De sterke mondialisering (we slepen ontelbaar veel spullen en mensen permanent de wereld over) maakt ons kwetsbaar. De noodzaak tot verduurzaming van de wereld lijkt hiermee wel in een stroomversnelling te komen, ook al zal in de overgangsfase tijdelijk meer CO2 worden uitgestoten. Het relatief schone Russische gas kan niet op korte termijn door ander gas of zonne- en windenergie worden vervangen. Op de lange termijn zal lokaal geproduceerde en hernieuwbare energie echter uitkomst bieden.

Effect op financiële markten

Met het bedrijfsleven gaat het ondertussen zo gek nog niet. Per sector zijn de verschillen groot, maar de winsten blijven gemiddeld op peil. De koers-winstverhouding (hoe duur een aandeel is ten opzichte van de feitelijke winstgevendheid van bedrijven) is inmiddels gedaald tot iets boven het langjarig gemiddelde van 15. Begin dit jaar was dat nog 22. Hierbij geldt: hoe lager de koers-winstverhouding hoe beter.

Vooral technologieaandelen (groeiaandelen die voornamelijk gewaardeerd worden vanwege toekomstige winsten) hebben last van de sterk gestegen rente. Die toekomstige winsten worden daarmee minder waard en drukken de aandelenkoersen. Na de gematigde verliezen in april waren de koersdalingen begin mei fors.

Een goed gespreide belegging in aandelen blijft voor de lange termijn altijd aantrekkelijk en wij vinden het dus verstandig om belegd te blijven, of zelfs (op de huidige lagere niveaus) bij te kopen.

Beleggers hebben een haat-liefdeverhouding met onzekerheid

Een klassieke beleggers tweestrijd komt in deze onzekere tijden weer sterk in beeld. Beleggers hebben een haat-liefdeverhouding met onzekerheid. Ze haten onzekerheid omdat het beleggingsuitkomsten onzeker maakt. Tegelijkertijd omarmen ze het, omdat onzekerheid onlosmakelijk verbonden is met een mooi lange termijn rendement. Met andere woorden: er bestaat geen rendement zonder risico.


Heeft u vragen of opmerkingen?

Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over de actualiteit? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.

Frank den Blijker Frank (1966) is vermogensadviseur en partner. Hij overziet het brede plaatje, is positief kritisch, hulpvaardig en stressbestendig.