Sinds president Poetin buurland Oekraïne half februari binnenviel zijn de aandelenkoersen tussentijds alweer met bijna +6% gestegen. Zelden voelde een papieren rendement zo ongemakkelijk. In de weken waarin een soeverein land en haar burgers met eindeloos herhalende bommentapijten werden geconfronteerd, veerde uw aandelenbelang weer aardig op. Er vielen vele duizenden slachtoffers en miljoenen Oekraïners sloegen op de vlucht. Dit geeft veel beleggers en vermogensbeheerders een dubbel gevoel.
Rusland verzwakken, Oekraïne versterken
Tegelijkertijd realiseren wij ons dat deze economisch sterke ontwikkeling ook in het belang is van Oekraïne. De NAVO-landen hebben hierdoor extra financiële speling om belangrijke en noodzakelijke (steun)maatregelen te kunnen nemen. Maatregelen die erop gericht zijn om de positie van Rusland waar mogelijk te verzwakken en die van Oekraïne maximaal te versterken. Niet alleen militair, maar ook economisch en politiek. De brede range aan internationale hulp- en opvangprogramma’s kosten immers vele miljarden euro’s. Het is daarom toe te juichen dat de westerse landen zich als één front verenigen en samen de strijd tegen Poetin aangaan.
Enerzijds: Economisch herstel door voorgenomen investeringen
De beurzen lieten sinds het begin van de oorlog een opmerkelijk herstel zien. Dit herstel wordt onder andere veroorzaakt door de omvangrijke voorgenomen extra investeringen. De komende jaren wordt er naar verwachting voor honderden miljarden euro’s meer in bewapening geïnvesteerd. Tevens lijkt de energietransitie een enorme extra impuls te krijgen, mede door de zoektocht naar andere energiebronnen dan Russische olie en gas.
Zodra Rusland de oorlogshandelingen beëindigt, zal waarschijnlijk een belangrijk deel van de wereldgemeenschap financiële en materiële steun bieden aan Oekraïne om getroffen steden te herbouwen. Vermoedelijk zal de westerse wereld uiteindelijk haar afhankelijkheid van Rusland (en indirect ook van China) fors willen afbouwen. Hoe cru dit ook klinkt, ook dit zal dan gepaard gaan met forse investeringen en extra werkgelegenheid. Al deze activiteiten bij elkaar zorgen ogenschijnlijk voor een ongekende economische impuls.
Internationale spreiding zorgt voor lager risico
Regelmatig vragen onze relaties waarom de waarde van hun effectenportefeuille relatief gezien maar beperkt is gedaald sinds de oorlog in Oekraïne. Een belangrijke verklaring hiervoor is dat uw portefeuille is ingedeeld conform de wereldmarktkapitalisatie. Dit betekent dat u belegt naar grootte van de beurswaarde van bedrijven en landen. Hierdoor belegt u bijna 60% van uw vermogen in de Verenigde Staten (VS).
De Verenigde Staten ondervinden veel minder zware economische gevolgen van de oorlog in Europa. Daarbij zijn ze qua energieverbruik nagenoeg geheel zelfvoorzienend. Verder beschikken de VS over een omvangrijke defensie- en wapenindustrie die vermoedelijk ‘helaas’ erg goede tijden tegemoet zien. De sterkere dollar ten opzichte van de euro gaf onze beleggers hiermee tevens een extra steuntje in de rug. Nogmaals toont dit aan hoe belangrijk het is om bij beleggen internationaal goed te spreiden.
Anderzijds: Kans op tegenvallende economische groei door oorlog in Oekraïne
De beurzen laten dus een opmerkelijk herstel zien. Aan de andere kant nemen de risico’s van een sterk tegenvallende economische groei toe nu de geopolitieke spanningen tussen Europa en Rusland grotere vormen aannemen (en de kans op een totale boycot van Russisch gas en olie steeds dichterbij komt). De kans lijkt zelfs reëel dat sommige grote Europese landen in een recessie terechtkomen. Veel zal afhangen van een doortastend en eensgezind economisch en geopolitiek beleid van de VS en Europa.
De gevolgen voor Europa van een totale Russische boycot kunnen mogelijk nog binnen de perken blijven als Europa op korte termijn alternatieve energiebronnen weet te vinden of als belangrijke landen in het Midden-Oosten meer olie en gas gaan produceren.
De oorlog in Oekraïne leidt nu al tot stijgende voedselprijzen omdat Oekraïense boeren niet in staat zijn hun land te bewerken. De veronderstelde verdere stijging zou kunnen meevallen nu de Russen zich rondom Kiev terugtrekken. Wellicht zien de boeren hierdoor op een gegeven moment hun kans schoon om hun werkzaamheden weer te hervatten. Hopelijk kan Oekraïne haar rol als graanschuur van de wereld weer gauw innemen. Maar in de eerste plaats hopen wij voor de inwoners dat deze vreselijke oorlog snel afloopt, zodat hun verder leed bespaard blijft en er spoedig kan worden gestart met de heropbouw van dit zwaar vernielde land.
Oplopende inflatie en een verwachte snelle stijging van de rente
Tot slot is de reeds opgelopen inflatie naar een ongekend hoog niveau gestuwd door de sterk gestegen energiekosten. De inflatie was sinds het begin van de jaren ‘80 niet meer zo hoog. Hierdoor wordt de koopkracht van menig burger beperkt, wat de economische groei flink zou kunnen aantasten.
De financiële autoriteiten zullen zich naar verwachting genoodzaakt zien om de rente sneller te laten stijgen dan eerder werd voorzien. In het kielzog hiervan zal de kapitaalmarktrente eveneens extra snel stijgen. Niet alleen de koersen van obligaties zullen hieronder lijden, maar ook aandelenkoersen kunnen tijdelijk onder druk komen te staan. Wij denken dat de gevolgen hiervan beperkt zullen blijven door de eerder genoemde extra investeringen.
Beurskoersen bewegen tussen hoop en vrees
Dat het effect van optimisme groot kan zijn, leert ons het beursherstel op 8 maart, toen er geruchten gingen dat de onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne bemoedigend waren. De beurzen stegen op die dag met +5% tot +7%. Evengoed verwachten wij dat de beurskoersen de komende tijd flinke uitslagen laten zien, zowel positief als negatief. De resultaten zullen meebewegen met de momenten van hoop en vrees. Dit is geen probleem als u voor de langere termijn belegt, omdat u dan als belegger wordt beloond voor uw geduld en het nemen van beleggingsrisico.
Heeft u vragen of opmerkingen?
Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over de actualiteit? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.
