Wie denkt dat beleggen een rationeel proces is, heeft het mis. Beleggers zijn meer dan gevoelig voor psychologische valkuilen. ‘Kopen als het goed gaat’ en ‘verkopen als het slecht gaat’ zijn de meest bekende beleggersfouten. Maar in het heetst van de strijd neemt menig belegger uit emotie soms tóch de verkeerde beslissing. Echter, als u zich bewust bent van de klassieke valkuilen, kunt u zich wapenen tegen irrationele beslissingen en zorgdragen voor een beter financieel resultaat. Daarom bespreken wij hierbij de do’s en don’ts van beleggen.
Don’ts van beleggen
Het beursgezegde ‘stil blijven zitten als je geschoren wordt’ is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Andersom blijkt voor veel beleggers de verleiding groot om in een overspannen markt nog net op een rijdende trein te springen. Kortom, als belegger heb je veel verleidingen te weerstaan.
We lichten onderstaand een aantal klassieke psychologische valkuilen toe, ofwel de zogenaamde don’ts van beleggen.
1. Te veel waarde hechten aan autoriteit
Menig belegger hecht te veel waarde aan de visie van mensen met autoriteit. In de zoektocht naar rendement gaan beleggers op zoek naar de mening van beursgoeroe’s. Als een succesvol investeerder een aandeel of een sector tipt, volgt er dan ook vaak een run op de betreffende aandelen. De moraal van het verhaal is echter dat beurzen zich moeilijk laten voorspellen. U kunt daarom beter niet blindvaren op deze adviezen. Houd vast aan uw eigen beleggingsstrategie.2. Geen verlies durven nemen
Niets is zo pijnlijk als verliesnemen. Dat verklaart waarom beleggers soms te lang vasthouden aan hun slecht renderende portefeuille met veel individuele titels (en dus een minder goede spreiding). Ze hebben nog stille hoop dat hun verliezen op lange termijn weer goed gemaakt worden. In de praktijk blijkt echter dat beleggers hier beter niet op kunnen wachten. Laat uw verlieslatende aandelen tijdig los en investeer in een goed gespreide portefeuille met meer potentie.3. Overmoedig handelen
Overmoed kan ervoor zorgen dat u uw beleggingskennis overschat en beleggersrisico’s onderschat. Als uw beleggingen goed renderen, kunt u (onbewust) denken dat u dit mooie rendement te danken heeft aan uw eigen beleggingskeuzes, in plaats van aan het goede beursklimaat. Kortom, u denkt als belegger controle te hebben over uw portefeuille. Zo kunt u geneigd zijn meer risico te nemen om nog betere rendementen te behalen. Overschatting van uw rol als belegger kan zo leiden tot verkeerde keuzes.4. Achter de kudde aanlopen
Beleggers zijn geneigd om het gedrag van anderen te kopiëren. Ze laten zich doorgaans leiden door hun sociale omgeving of de media. Dit fenomeen staat ook wel bekend als kuddegedrag. Als iedereen om u heen immers in een bepaalde belegging investeert, dan móét het wel een goede keuze zijn. Dit verklaart waarom beleggers zich begin deze eeuw massaal stortten op internetaandelen, en zoals nu op de bitcoin. De beste remedie tegen kuddegedrag is met gezond verstand naar de waarde van de belegging kijken en soms tegen de stroom in te durven zwemmen.5. Selectief kijken naar kansen en risico’s
Beleggers lezen de krant of het nieuws zoals zij deze het liefste zien. Als zij beleggen in farmacie, selecteren zij onbewust informatie die deze keuze bevestigt. Hierdoor staan ze niet meer open voor argumenten of signalen die het tegendeel bewijzen. Ook denken wij als beleggers doorgaans liever niet terug aan onze missers. Ons selectieve geheugen laat ons eerder aan onze beleggingssuccessen terugdenken. Hierdoor vergeet u immers de pijnlijke momenten uit het verleden (de koersverliezen). Echter heeft u hierdoor geen realistisch beeld meer van kansen en risico’s. Deze selectieve waarneming kan leiden tot verkeerde beleggingsbeslissingen. Blijf als belegger objectief.6. Enkel beleggen in bekende bedrijven
Beleggers kopen graag binnenlandse aandelen of aandelen van bekende bedrijven zoals Unilever, Ahold of Shell. Deze beleggingen geven een vertrouwd en veilig gevoel. Het kan ertoe leiden dat u onvoldoende spreiding aanbrengt in uw portefeuille, wat weer kan leiden tot forse koersschommelingen en verliezen. Verlies dus niet de spreiding uit het oog, zowel qua regio’s als sectorverdeling. Door diversificatie verlaagt u immers de kans op individuele bedrijfsrisico’s.
Het belangrijkste is om alle bovenstaande valkuilen in eerste instantie te herkennen. Zorg er vervolgens voor dat u deze verkeerde keuzes zoveel mogelijk voorkomt. Nu u weet welk gedrag u liever vermijdt, vraagt u zich waarschijnlijk af wat u als belegger dan beter wél kunt doen? Onderstaand vindt u de Do’s van beleggen: een zestal aanraders waar u geen glazen bol voor nodig heeft.
Do’s van beleggen
Beleggers hebben de afgelopen decennia al diverse stormen doorstaan. Zo zijn we begin deze eeuw gestart met de internetbubbel, kort daarop gevolgd door de aanslag op de Twin Towers in 2001. De kredietcrisis volgde in 2008 en tot slot kwam de coronacrisis voorbij. Als langetermijnbelegger bent u inmiddels dan ook gepokt en gemazeld. U weet bijvoorbeeld dat een crisis nooit het goede moment is om uit te stappen. .
Maar wat is nog meer belangrijk om rekening mee te houden? Hieronder volgen de zogenaamde Do’s van beleggen.
1. Focussen op de lange termijn
“Als je succesvol wil beleggen, wees dan een langetermijnbelegger”. Dit is een gevleugelde uitspraak van grondlegger van indexbeleggen, John Bogle (Vanguard). Op de lange termijn wordt u als belegger met een goed gespreide portefeuille en een lange adem vrijwel altijd beloond. Maar wat als u niet meer voldoende beleggingshorizon heeft? Bijvoorbeeld omdat u (een deel van) het geld binnen 2 of 3 jaar alweer nodig heeft. In dat geval is beleggen in aandelen zeer waarschijnlijk geen goede keuze en raden wij u aan een financiële buffer aan te houden. Dat brengt ons op het volgende punt…2. Voldoende buffer achter de hand houden
Indien u afhankelijk bent van inkomsten uit uw portefeuille, is het verstandig om voldoende cash achter de hand te houden. We raden een buffer aan van 2 tot 3 jaar voor levensonderhoud. Zo voelt u zich bij een eventuele tussentijdse beursdaling een stuk comfortabeler en voelt u niet de behoefte om tussentijds uit te stappen. Hierdoor creëert u rust voor uzelf. Daarnaast blijkt historisch gezien dat iedere crisis binnen 2 tot 3 jaar weer overwonnen is.3. Vasthouden aan uw beleggingsstrategie
Voordat u gaat beleggen kiest u een verhouding tussen aandelen, obligaties en vastgoed (uw asset allocatie of beleggingsmix). Deze sluit aan op uw beleggingsdoelstellingen en risicoperceptie. Houd hier als belegger dan ook aan vast. Hoe verleidelijk het ook is om defensiever te gaan beleggen als de beurzen stijgen of juist offensiever om dat laatste graantje nog mee te pikken. Dan bent u de markt aan het timen en dit heeft weinig beleggers tot noch toe windeieren gelegd. Ons advies is dan ook: wees standvastig en blijf bij uw beleggingsstrategie. Deze heeft u immers voor de lange(re) termijn gekozen. (Dit neemt overigens niet weg dat u uw beleggingsmix gedurende uw beleggingsjaren blijvend moet controleren. Leeftijd, beleggingsdoelen en omstandigheden zijn immers aan verandering onderhevig.)4. Goed gespreid beleggen
Spreiden, spreiden en nog eens spreiden. Spreid over diverse beleggingscategorieën (aandelen, obligaties en vastgoed, ook wel uw asset allocatie of beleggingsmix), maar ook over diverse aanbieders, beleggingsstijlen, regio’s en sectoren. Door te beleggen in indextrackers en marktfondsen bent u als belegger doorgaans al verzekerd van een goede spreiding. Tussentijdse scherpe dalingen in de markt brengen zo minder schommelingen in uw belegde vermogen teweeg.5. Gefaseerd instappen
Nu de beurzen na de coronadip weer zijn aangetrokken, hebben veel nieuwe beleggers last van hoogtevrees. Is dit wel het goede moment om in te stappen? Na zo’n lange opwaartse beweging zal er wel weer een forse correctie aankomen, toch? Maar door zo te denken, blijft u als belegger soms (te lang) aan de zijlijn staan en moet u lijdzaam toezien hoe u een stuk opwaarts potentieel heeft gemist. Bovendien wordt het met de dag moeilijker om alsnog te starten. We raden u in dit geval aan gefaseerd in te stappen. Dit kan periodiek met een vast bedrag, bijvoorbeeld ieder kwartaal. Zo spreidt u uw instapmoment. Als de markten stijgen profiteert u mee en mocht er een beurscorrectie volgen, dan heeft u nog geld achter de hand om hierop te anticiperen. Wellicht kunt u met het overige vermogen versneld instappen. Zo zijn er verschillende instapscenario’s waarmee u kunt werken.6. Regelmatig herbalanceren
Over het algemeen geldt dat beleggers hun portefeuille niet constant moeten wijzigen. Breng alleen verandering aan als dat echt nodig is en doe dit op een strategische en gedisciplineerde manier. Het is daarom wijsheid om uw portefeuille periodiek onder de loep te nemen en de verhouding van de vermogenscategorieën aandelen, obligaties en vastgoed (uw asset allocatie of beleggingsmix) weer in de optimale verhouding te brengen. Doordat u uw portefeuille weer in evenwicht brengt, neemt u als het ware winst bij een stijgende markt (u verkoopt immers aandelen en koopt obligaties bij) en investeert extra in een dalende markt (u koopt immers aandelen bij en verkoopt obligaties).
Conclusie
Het is duidelijk dat we weg moeten blijven van psychologische valkuilen. Bij geldzaken wilt u zich niet laten leiden door emoties. Een standvastige beleggingsstrategie is belangrijk. Maar dit is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het vergt een planmatige en systematische manier van werken, zeker als het om uw persoonlijke financiën gaat. Het kan dan ook verstandig zijn om het beheer van uw geld over te laten aan een financieel specialist of vermogensbeheerder. Het grootste risico van beleggen, dat bent u immers zelf.
Heeft u vragen?
Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over dit onderwerp of over de onderwerpen in onze andere blogs? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.
