Waar wij de meeste vragen over krijgen van onze relaties is hun rendement. Dat begrijpen wij natuurlijk heel goed. Het rendement is dé standaard waarmee u snel kunt zien hoe uw portefeuille ervoor staat. En, wellicht minstens zo belangrijk: het is de maatstaf waarlangs u ons kunt vergelijken met onze concurrenten. Maar is het wel zo simpel?

Zoals bij veel zaken in ons vak lijken rendementen in de kern eenvoudig, maar zit er in de details een hoop verscholen. In deze blog leggen wij uit wat een rendement eigenlijk is en waarom het vaak een stuk overzichtelijker is om gewoon naar bedragen te kijken.

Waarom zijn rendementen handig om te gebruiken?

Een rendement is een breuk. En een breuk bestaat uit een teller en een noemer: je deelt altijd “iets” (de teller) door “iets” (de noemer). Het mooie aan deze methode is dat het hiermee mogelijk is om allerlei totaal verschillende zaken op een standaardmanier inzichtelijk te maken. Dit maakt het makkelijker om een relatieve inschatting te maken van “veel” en “weinig”.

Als vijf van de tien appels in een mandje rot zijn, dan is dit 50% (veel). En als het Nederlands elftal vijf van de tien penalty’s erin schiet, dan is dit 50% (weinig). Wat deze voorbeelden ook laten zien, is dat het ene rendement het andere niet is. De crux is namelijk dat rendementen alleen met elkaar te vergelijken zijn, als de teller én de noemer exact hetzelfde zijn gedefinieerd. Vooral dit principe leidt regelmatig tot verwarring.

In ons vak gebruiken we rendementen voornamelijk om vermogensgroei te meten. Willen we bijvoorbeeld uw maandrendement weten? Dan delen we het beleggingsresultaat van die maand (teller) door het startvermogen (noemer). Het ene maandrendement laat zich meestal goed vergelijken met het andere maandrendement omdat we hierbij altijd dezelfde teller en noemer hanteren. Hetzelfde geldt voor jaarrendementen en voor de rendementen van de verschillende fondsen in uw portefeuille.

Waarom is het berekenen van een rendement soms lastig?

Het is echter niet moeilijk een situatie voor te stellen waarbij deze berekeningen een stuk complexer worden. Hoe zit het bijvoorbeeld als u in een bepaalde maand een storting heeft gedaan? Wat is dan uw startvermogen van die maand? Is dat uw beginvermogen plus de storting? Maar wat als die storting pas op de laatste dag van de maand heeft plaatsgevonden? Dan is dat niet helemaal eerlijk. Is het dan niet beter om het rendement te berekenen alsof er geen storting was geweest? Maar dan is ook het timingseffect verdwenen uit het rendement. Is het dan misschien het meest zuiver om de stortingen een weging mee te geven?

Het antwoord op de meeste van deze vragen is, helaas: dat hangt ervan af waarvoor u het rendement precies wilt gebruiken. Er is hier geen absoluut goed of fout antwoord.

Wat maakt een gemiddeld rendement complex?

Een andere complexe situatie doet zich voor wanneer we kijken naar een gemiddeld rendement over een langere periode. Ook dit lijkt simpel. U maakt ieder jaar een bepaald rendement en daar is een gemiddelde van uit te rekenen. Op basis hiervan zou u bijvoorbeeld twee vermogensbeheerders met elkaar moeten kunnen vergelijken.

Stelt u zich echter dit voorbeeld voor. U heeft twee beleggingsrekeningen met op elk 100.000 euro. In het eerste jaar maakt u op deze rekeningen een rendement van respectievelijk -5% en +5%. Nu heeft u 95.000 en 105.000 euro. Het jaar erop maakt u een rendement van respectievelijk +10% en +5%. Op de ene rekening staat nu 104.500 euro en op de andere 110.250 euro. Maar voor beide is het gemiddelde rendement precies +5%. Om de prestaties van een vermogensbeheerder te vergelijken is deze manier om het gemiddelde te berekenen dus zeker niet de juiste. Wilt u echter op basis van uw historie zo goed mogelijk schatten wat volgend jaar uw rendement ongeveer zal zijn? Dan is 5% wel de goede uitkomst.

Meer weten over het berekenen van rendementen?

Voor alle afwegingen die hierboven aan bod komen zijn er gelukkig bepaalde standaarden die binnen ons vak (meestal) netjes worden aangehouden. Om te voorkomen dat we in ingewikkelde technische verhandelingen vervallen, zullen wij hierover op deze plaats niet in bovenmatig detail treden. Als u zich echter door deze blog geprikkeld voelt en meer wilt weten over rendementen, dan raden wij u aan om u in ieder geval in te lezen in:

  • time-weighted versus money-weighted rendementen, en in;
  • rekenkundige versus meetkundige gemiddelden.

Drie tips om uw rendement te begrijpen

Voor de overige lezers sluiten wij graag af met een aantal concrete tips die u kunnen helpen bij het begrijpen van uw rendement:

  1. Onthoud dat rendementen behoorlijk abstract zijn. Het is zelfs voor experts niet altijd eenvoudig om het juiste rendement voor de juiste situatie te ‘kiezen’.
  2. Wilt u snel een beeld hebben van hoe uw beleggingsportefeuille ervoor staat? Dan is het negen van de tien keer het beste om eenvoudigweg naar euro’s te kijken. Hier heeft u vermoedelijk ook het meeste gevoel bij.
  3. Wilt u onze prestaties vergelijken met onze concurrenten én u heeft tussentijds stortingen of onttrekkingen gedaan? Dan kunt u het beste gebruikmaken van het rendement dat wij maandelijks publiceren op onze website. Hier vindt u ons netto rendement (na aftrek van alle kosten) dat specifiek voor dit doeleinde het meest geschikt is.

> Bekijk hier onze rendementen

Mocht u hulp nodig hebben bij het begrijpen of vergelijken van uw rendement, neem dan contact met ons op. Wij spelen graag open kaart over hoe uw rendement tot stand komt (en van onze concurrenten mag u hetzelfde verwachten).


Heeft u vragen of opmerkingen?

Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over dit onderwerp of over de onderwerpen in onze andere blogs? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.

Pieter Knottnerus Pieter (1985), bedrijfsanalist, is zowel analytisch als communicatief sterk. Met zijn uitgekiende rekenmodellen neemt hij zijn collega’s veel werk uit handen.