Zijn we net bekomen van de kredietcrisis, blijkt dat sommige financiële instellingen en/of effectenhuizen weer extra risicovolle producten op de plank leggen. Zo brengt BlackRock, ‘s werelds grootste vermogensbeheerder, weer een synthetische indextracker op de markt. De toezichthouders moeten hierop stevig ingrijpen en voorkomen dat consumenten deze producten weer gaan afnemen. Ondertussen zet ik mij weer schrap voor een nieuwe ronde financiële debacles.
Terecht wees de AFM kortgeleden op een ernstige weeffout in de Europese regels. Financiële instellingen die over een Europees paspoort beschikken kunnen in alle landen van Europa hun financiële producten of diensten aanbieden. Omdat in sommige landen de regels veel soepeler worden gehanteerd dan in ons land, ziet menige partij zijn kans schoon om slechte of extra risicovolle producten in Nederland te slijten. De AFM zou in sommige gevallen dolgraag ingrijpen, maar is door de Europese regels hiertoe niet of onvoldoende in staat.
BlackRock brengt synthetische indextracker op de markt
Vorige week maakte het Financieele Dagblad bekend dat ‘s werelds grootste vermogensbeheerder BlackRock (6.500 miljard dollar aan beheerd vermogen) weer een synthetische indextracker (ETF) op de markt gaat brengen. Natuurlijk, als er één schaap over de dam is, volgen er ongetwijfeld meer. In dit geval gaat het om een ETF op de S&P 500.
De hoogste man van BlackRock, Larry Fink, verklaarde in 2011 terecht dat hij synthetische indextrackers duivelse producten vindt. Ook de AFM verklaarde indertijd dit type product zeer ongeschikt te vinden voor particulieren.
Veruit de meeste indexaanbieders hebben na de financiële crisis (soms direct en meestal na enkele jaren) afscheid van dit product genomen. Zelf heb ik dit product in allerhande publicaties, onder andere in mijn boeken Ontmaskerd (2012) en Slow beleggen (2016), vele malen aan de schandpaal genageld.
Wat is een synthetische indextracker?
Een synthetische indextracker is een product waarmee de aanbieder op slinkse wijze meer geld wil verdienen. Onder het mom dat het product voor de consument goedkoper, beter en nog makkelijker verhandelbaar is, wordt de synthetische ETF aanbevolen.
Consumenten moeten zich echter realiseren dat bij een synthetische ETF de daadwerkelijke onderliggende aandelen of obligaties NIET worden aangeschaft, maar dat de index door middel van derivaten (opties, futures) wordt nagebootst.
Bij synthetische ETF’s is er sprake van ‘tegenpartijen’. Veelal zijn dit grote Amerikaanse banken. In dit geval treden JP Morgan en Citi op als swap-tegenpartij. Hierdoor ontstaat een zogenaamd tegenpartijrisico. De regelgeving dwingt af dat binnen dit product extra ruime aanvullende zekerheden worden opgenomen in de vorm van cash of effecten. Het kan dus zo zijn dat u belegt in de grootste bedrijven van Europa, maar dat u als onderliggende garantie een daarvan afwijkende zekerheid hebt.
De extra risico’s van synthetische indextrackers
Mijn kritiek richt zich op de extra risico’s die door de introductie van synthetische ETF’s ontstaan voor consumenten en de samenleving. Waarom zouden beleggers meer risico willen opnemen in het betreffende product als ze al marktrisico lopen? Ervaring leert nu eenmaal dat zelfs zeer grote Amerikaanse banken kunnen omvallen. Dan blijkt het tegenpartijrisico op dat moment opeens immens groot te zijn.
Dit risico wordt door aanbieders altijd gebagatelliseerd omdat zij er een groot financieel belang bij hebben. Synthetische ETF’s maken het mogelijk de aandelenmarkt qua omvang veel groter te maken dan deze feitelijk is.
In theorie kan op deze manier vele miljarden aan ‘lucht’ worden gecreëerd. Daarbij komt dat dit product aan een doorsnee particulier niet uit te leggen is.
Onbegrijpelijk dat uitgerekend één van de eerste indexaanbieders, met tot voor kort een goede reputatie, nu met dit in potentie maatschappij-ontwrichtend product op de markt komen. Ik kan slechts hopen dat de toezichthouder(s) dit op korte termijn wettelijk onmogelijk maakt.
Contact?
Heeft u nog vragen? Neem dan contact met ons op. Wij staan u graag te woord.
